روز گذشته هر دو طرف ایرانی و آمریکایی انجام ملاقات‌هایی بین وزیر امور خارجه ایران و سناتورهای آمریکایی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ را تایید کردند. خبر این دیدار، نخست به عنوان «ملاقاتی محرمانه» در نشریه «فدرالیست» منتشر شد. اما تایید خبر در فاصله کوتاهی پس از انتشار آن و همچنین محلی که برای گفتگو انتخاب شد (هتل محل اقامت ظریف در مونیخ)، نشان می‌دهد، نه تنها دلیلی برای محرمانه نگهداشتن این ملاقات وجود نداشته، بلکه دو طرف علنی شدن آن را در راستای منافع خود می‌دانند.
به عبارت دیگر، به رغم اینکه رهبر جمهوری اسلامی مذاکره با آمریکا را «سم» و مذاکره با دولت دونالد ترامپ را «سم مضاعف» توصیف کرده است، قرار نیست دیدارهای ظریف با سناتورهای آمریکایی محرمانه بماند. یادآوری امکان برقراری ارتباط با آمریکا با دورنمایی از لغو تحریم‌ها و روزهای طلایی که حسن روحانی وعده آن را داده بود، برای جامعه‌ای ناامید از آینده که انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری را پیش رو دارد، ضروری است.
وزارت امور خارجه ایران اعلام کرد، ظریف به عنوان بخشی از دیپلماسی عمومی با کریس مورفی که یک مقام دولتی به شمار نمی‌رود و اختیار مذاکره ندارد، دیدار کرده است. تاکید بر مقام دولتی نبودن سناتورهای آمریکایی در راستای هشدار آیت‌الله خامنه‌ای در مورد مذاکره با دولت کنونی آمریکا انجام می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران می‌گوید، هدف از این ملاقات‌ها جلوگیری از تاثیرگذاری نیروهای فشار بر جامعه سیاسی و افکار عمومی آمریکا است.
مورفی، سناتور دمکرات آمریکایی نیز در صفحه توییتر خود در مورد این ملاقات نوشت: «برای دیدار با وزیر خارجه ایران به هتل محل اقامت او در مونیخ رفتم تا از او در مورد انتقام‌جویی درباره کشته شدن قاسم سلیمانی (فرمانده سابق سپاه قدس) سئوال کنم و هشدار دهم که ما در واشینگتن در برابر آسیب دیدن نیروهای آمریکایی موضع واحدی داریم.» حمایت تهران از گروه‌های شبه‌نظامی در یمن و ارسال سلاح برای آنها و زندانیان آمریکایی در ایران از دیگر موضوعاتی بوده که به گفته مورفی در دیدار با وزیر امور خارجه ایران مطرح شده است.
مورفی ۴۷ ساله که عادت دارد برنامه روزانه خود را مکتوب کند در مورد دیدار با ظریف نوشت که قبلا هم بارها با او ملاقات کرده و می‌داند که جمهوری اسلامی دشمن آمریکا است، اما به عقیده او دیالوگ نداشتن با دشمن خطرناک است. اما از نگاه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اقداماتی از این دست می‌تواند نقض قانون «لوگان» باشد. طبق این قانون، مذاکره شهروندان آمریکا با دولت یا مقام خارجی با هدف تاثیرگذاری بر اقدامات آنها در موضوعات مورد مناقشه با دولت آمریکا، در صورتی که بدون مجوز دولت باشد، مشمول مجازات است. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز ابراز امیدواری کرده که مورفی در این دیدار با وزیر خارجه کشوری که به گفته او حامی تروریسم است، در راستای منافع سیاست خارجی ایالات‌متحده گام برداشته باشد، نه منافع خودش.
این نخستین باری نیست که مقامات تهران با سناتورهای آمریکایی ملاقات می‌کنند. ظریف در سفرهای تابستان گذشته به نیویورک با چند چهره آمریکایی از جمله سناتور جمهوریخواه رند پال نیز دیدار کرده بود. از سوی دیگر جان کری، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا می‌گوید، او پس از روی کار آمدن دولت ترامپ سه یا چهار بار با ظریف ملاقات کرده است. عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در توضیح این ملاقات‌ها گفته بود، بیش از دو دهه است که در جهت روشنگری و تبیین سیاست‌های جمهوری اسلامی با نخبگان سیاسی غیردولتی آمریکا، شامل اعضای کنگره گفتگو و تبادل نظر می‌شود.
نشست‌هایی از این دست معمولا از سوی حاضران ایرانی یا آمریکایی تکذیب نمی‌شوند، چرا که این دیدارها لزوما بر اساس معیارهای یک ملاقات محرمانه انجام نمی‌شوند و تمرکز دو طرف روی لابی‌گری است. برای مثال کری ارایه مشاوره به ظریف در مورد پرهیز از هرگونه اقدام جدی پیش از کنار رفتن ترامپ و روی کار آمدن یک چهره دمکرات را رد نمی‌کند.
در طول ۴۱ سال گذشته، تهران و واشینگتن از کانال‌های محرمانه‌ای که همواره بین آنها برقرار بوده، برای حل موضوعات مورد اختلاف یا همکاری در زمینه منافع مشترک بهره برده‌اند. آزادی گروگان‌های سفارت آمریکا در تهران، همکاری برای مبارزه با القاعده در افغانستان و در نمونه اخیر مذاکرات محرمانه در ویلای شخصی سلطان قابوس در مسقط (پایتخت عمان) که زمینه‌ساز توافق هسته‌ای شد، تنها بخشی از دستاوردهای این کانال‌های پشت‌پرده است.
در این مذاکرات معمولا چهره‌های نزدیک به بیت رهبری یا نمایندگان آنها و دیپلمات‌های کارآزموده وزارت امور خارجه ایالات‌متحده حضور دارند.
هرچند قرار نیست دیدارهای علنی که وزارت امور خارجه ایران آنها را در چارچوب دیپلماسی عمومی طبقه‌بندی می‌کند به توافقی بزرگ بیانجامد، انجام این ملاقات‌ها و ادامه‌دار بودن آنها نشان دهنده اهمیت استفاده از همه ابزارهای موجود برای حفظ ارتباط با ایالات‌متحده است.
